Wiele ze swoich recenzji zaczynam od przedstawienia sylwetki autora. Czasami jest to zabieg ułatwiający płynne przejście ze wstępu do samej recenzji, ze względu na powiązania jego życia zawodowego z tematem lektury. Czasami dlatego, że uważam go za osobę ciekawą, wartą poznania. W tym wypadku znalazłem jednak dodatkową przesłankę ku takiemu działaniu, której nie mogę zignorować.
Daniel Kahneman, autor recenzowanej pozycji „Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym” urodził się 5 marca 1934 roku w Tel Avivie. co ciekawe, jego pochodzący z Litwy rodzice mieszkali wówczas w Paryżu, jednak w tym czasie jego matka wybrała się z wizytą do krewnych. W 1948 cała rodzina Kahnemana wyemigrowała do właśnie kształtującego się Israela, gdzie też Daniel zdobył wyższe wykształcenie, otrzymując dyplom z psychologii na Hebrajskim Uniwersytecie w Jerozolimie. Niedługo potem został wcielony do departamentu psychologii w armii izraelskiej. Największych osiągnięć jednak dokonał, nawiązując wieloletnią współpracę ze swoim późniejszym przyjacielem Amosem Tvesrsky’m. Ich pierwsza publikacja to „Wiara w małe liczby”, w której przedstawiali kontrargumenty wobec teorii wielkich liczb. Artykuł ten zaowocował dalszą współpracą oraz wieloma publikacjami z dziedziny psychologii, szczególnie w zakresie osądów oraz podejmowania decyzji, ekonomii behawioralnej oraz badaniem heurystyk, jakim podlega ludzki umysł. Wieloletnie badania oraz szereg nowych odkryć dokonanych przez Daniela Kahnemana zostały uhonorowane przyznaniem autorowi nagrody Nobla z dziedziny nauk ekonomicznych w 2002 roku, nagradzającej jego wkład oraz poświęcenie dla dziedziny psychologii oraz ekonomii. Kahneman przez zdecydowaną większość osób ze środowiska naukowego uważany jest za niezwykle inteligentnego, przyjemnego człowieka, który dzięki staraniom posiadł niezwykłą wiedzę. I dokładnie taka jest jego książka.
Szerszy niż zwykle opis autora był zabiegiem celowym, gdyż recenzowana właśnie książka, to opis wniosków do jakich naukowiec doszedł w trakcie całej swojej kariery. Krok po kroku (twórca nie pokusił się nawet o zaburzanie chronologii, ze względu na to, że większość dalszych badań wynikało np. z chęci potwierdzenia rezultatów tych poprzednich) przedstawia on wnioski do jakich doszedł badając konkretny problem. Opisywane są takie zagadnienia jak dwa sposoby myślenia człowieka – intuicyjne oraz logiczne. Dowiemy się kiedy nie zdając sobie z tego sprawy odbieramy rzeczywistość za sprawą intuicji, a kiedy patrzymy na nią logicznie, jakie wynikają z tego problemy oraz kiedy działa to na naszą korzyść. Autor przedstawia także szereg prostych zadań oraz eksperymentów, ażeby jeszcze lepiej uświadomić czytelnika z czym ma do czynienia. Te fragmenty książki nierzadko potrafią być zaskakujące oraz nie ukrywam, zmuszają do refleksji oraz zastanowienia się nad problemem z przyjemnością. Daniel Kahneman obnaża mechanizmy rządzące ludzkim mózgiem oraz uświadamia nam jego niektóre ułomności. Z psychologicznego punktu widzenia książkę można uznać za majstersztyk.
Lektura jest w dużej mierze taka jak opis jego osoby, jest bardzo przyjemna w odbiorze, dzięki prowadzeniu czytelnika chronologicznie poprzez swoje życie oraz badania, autor był w stanie wpleść szczątkowe elementy fabuły, gdyż większość wydarzeń układa się w logiczną całość, przez co książka jest łatwiejsza, aniżeli byłaby w postaci zwykłego podręcznika. Niewątpliwie pomaga tu także wiele wspomnianych wyżej eksperymentów oraz zadań dla czytelnika, które tworzą swoiste przystanki dla odbiorcy, który może w spokoju przetrawić właśnie poznaną treść. A będzie to konieczne, ponieważ pomimo wielu zabiegów, książka jest trudna. Nie chodzi tutaj o zły styl, bądź złą konstrukcję książki (nie stwierdziłem żadnej z tych rzeczy), tylko o rzecz podstawową – jej tematykę. Dodatkowo trudność w odbiorze stanowi fakt, że jest napisana z punktu widzenia psychologa, a więc konkretne przykłady zachowań przytaczane są z wielu dziedzin życia – zarówno codziennego, jak i np. z wojska lub z sali prawniczej. Niestety nie uraczymy tu wielu przykładów z giełdy lub jakichkolwiek zaawansowanych inwestycji. Dlatego traderzy sięgający po tę pozycję dodatkowo będą musieli zatrzymać się i samemu pogrążyć się w rozważaniach jak konkretne wnioski przenieść na swój handel. Jednak mnie się to udało, dodatkowo uważam, że było to bardziej wartościowe doświadczenie, niż gdybym otrzymał takową wiedzę na przysłowiowym talerzu w książce.
Podsumowując, dzieło Daniela Kahnemana uważam za doskonałą przeprawę przez tajniki ludzkiego myślenia i postrzegania rzeczywistości. Jest to książka dla każdego, kto chce poprawić swoje wyniki w jakiejkolwiek dziedzinie zawodowej się porusza, polecam ją także tym, którzy po prostu chcieliby poznać intrygujące fakty na, jakby się wydawało, temat dość banalny. Jeżeli tylko masz czas na to, aby zagłębić się w 600-stronicowej lekturze, którą powinno smakować się powoli, zastanawiając się samodzielnie nad każdym wnioskiem autora, ta książka jest dla Ciebie. Jestem pewien, że nie pożałujesz tej decyzji.
